Ulan heeft duif geschoten

Vandaag zijn wij verder gegaan met de fundering van het toilet en de vloerkant die door het afvallende terrein in hoogte verschilt van 10 tot 30 cm. De vloerkant bestaat zoveel mogelijk uit keien, heel veel passen en meten om de juiste stenen te vinden.

Aan het eind van de dag gaan we met Ulan, Rinad en Asylbek op jacht, de naast gelegen ruïne, een naar verluid opwerk installatie voor zwaarwater, is het jacht revier. Er strijken twee duiven neer, Ulan sluipt naderbij en schiet er eentje neer. Ik neem ze met hun jacht trofee op de foto. De duif wordt morgen opgediend.

rabotat

bergaf

We hebben uiteindelijk geen paard gereden maar zijn vanochtend naar Bel Tam gelopen. Was best ver. Het middag eten stond klaar toen we aan kwamen. Ook het hout, aan en afvoer pijpen en de stalen liggers. De houten stammen zijn perfect, de houten planken zijn 4 cm, veel te dik voor de muurtjes, gaan we naar kijken misschien terug sturen? Was dus een misverstand.

De stalen liggers zijn geen HEA maar UNP profielen, ze hadden geen HEA dus heeft Suimon deze gekocht zonder erbij stil te staan dat deze misschien minder geschikt zijn, moeilijk dus.

hout is geleverd

het sneeuwt nu echt

Aida heeft ons vandaag naar een yurtcamp in de bergen gebracht.

Aman en zijn chong ata (grootmoeder) ontvangen ons. Hij heeft paarden en staat bekend om zijn gegiste paardenmelk genaamd gumus. Helaas heeft hij nog geen gist, het is nog geen gumus tijd, begin juni, dan kan je aan de gumus. Er komen hier vooral toeristen uit eigen land, zij komen voor de paardenmelk die gezond en zelfs geneeskrachtig staat aangeschreven.

Ik ga met Daniela een wandeling maken hoger de bergen in. Kleine roofvogels cirkelen rond en proberen elkaar de loef af te steken hierbij maakt de aanvaller een vrije val, de verdediger ziet zijn opponent van boven naderen en begint om zijn as te draaien als een neerstortende helikopter, deze bewegingen dwingen de aanvaller het zelfde te doen. Heel even is het een danspaar dan met wat geschreeuw schiet het uit elkaar elk balancerend op een eigen thermiek laag die beslist wie het hoogste komt en dus aanvaller wordt.

We lopen door de dennenbossen die niet meer gekapt mogen worden. Verder de berg op begint het te sneeuwen, het zicht verdwijnt en we keren terug. Verkleumd komen wij aan en ik zet mij in de kook yurt bij de kachel neer en typ dit verhaal.

Bos-uy op hoogte

Maandag:
Het hout is besteld in Bishkek, lokaal hout maar met een vals document met herkomst Siberië.
De werkers vragen om extra hoek keien, ik heb ze gezegd dat ze die moeten gebruiken om muur beëindiging of hoeken te maken, dit krijg ik te weten.
Hoe zijn al die bergen keien daar gekomen, ze lagen er al toen ik 1,5 maand geleden aan kwam. Ik had gedacht dat die keien ergens van een bedrijfje kwamen, we hadden middel grote keien (25 – 40 cm) besteld vanuit Bishkek.
Aida; “me and Aizu, 2 big car, 4 men for each car, in total 20 cars in 2 days”.
Het bleek dus het werk van 16 handen en 8 ruggen te zijn die de keien in de vrachtwagen hebben gesleept.
We gaan opweg naar het keien veld, het is een ander veld dan waar de eerste lading vandaan is gekomen. Dit omdat de eigenaar van het veld de overgebleven keien na het zien van onze muur nu zelf ook zo een muur wil bouwen en wij mogen dus geen keien komen rapen.

Langs de kust, is het zoeken naar de goeie stenen en als je er een hebt gevonden is het sjouwen naar de wagen een zwaar karwei. We vinden dertig stenen, dan is de Golf met mini aanhang wagen vol. Misschien toch maar wat mannen en een ‘big car’ inhuren.

Morgen de eerste dag echt vrij en omdat Daniela over een paar dagen gaat heeft Aida ons getrakteerd op een trekking de bergen in en zoals het hoort op een paard. We blijven daar een nacht in een hut en kom woensdag weer terug.

kaartspelers yurt

Hier is er een ware zandstorm op komen zetten, ik lag in mijn bos-uy en het begon steeds harder te waaien. Ik lag daar omdat ik zaterdag middag een soort zonnesteek heb opgelopen, een gemene koppijn, nu is het overgegaan.

De storm begon zo om twaalf uur, ik lag muziek te luisteren en voor dat ik het wist blies een harde windvlaag de deur open en nam een stofwolk mee naar binnen. Alles afgesloten maar door de kieren bleven er stofwolkjes binnen komen. Er zat niets anders op om naar de eet bos-uy te gaan.

Daar hangen Daniela en Aisat in de twee touwen die het ‘oog’ bij noodweer moeten weerhouden van opstijgen. Iedereen komt binnen voor het middag maal, de storm lijkt te gaan liggen maar plotselinge rukwinden brengen letterlijk roet in het eten, iedereen springt op om een stuk van het touwwerk en zeil te pakken, de scène lijkt op een zeilschip in een storm waar de bemanning de natuurkrachten op proberen te vangen met de kracht van hun lijf.

De storm gaat liggen en de eet bos-uy heeft zich staande gehouden, wij eten soep met zand.

fundament toilet

schaapjes op de weg

kleine yurt en hond

westkant muur

kleine yurt na de storm

Aisat a machina

Vanochtend ben ik met Daniela begonnen om de zitplaats te betegelen met behulp van leem.
Het werken met leem is leuk, stampen met je blote voeten en daarna het spul tegen het te behandelen oppervlak smijten.
Ik ben nu een beetje oververhit moet zo maar een duik nemen in het meer.
Niet gelukt maar wel met Aisat naar tong gescheurd en twee ijsjes gegeten.

Twee oudere Duitse mannen en zoon van een van de twee, zij zijn gister avond gearriveerd waarna er direct een adelaars show werd georganiseerd, deze keer werd het offer niet door de adelaar gegeten maar stonden de heren er op dat het konijn voor hun avond maal werd toebereid.

De mannen blijken uit sacksen anhalt te komen en zijn dus in het communistische rijk groot geworden. Heino heeft van het oud Sovjet rijk zijn werk terrein gemaakt, hij werkt voor het GIZ, een Duits overheidsorgaan die samenwerkingsverbanden tussen duitsland en centraal Aziatische landen bevordert. Heino vertreedt het veld natuur en milieu.

Hij blijkt geintresseerd te zijn in het project vooral vanwege het vrouwelijke leiderschap, maar ook de ‘ecologische’ aspecten van het project. Hij vertelt ons dat we aanspraak kunnen maken op een subsidie, de bussinescards worden gewisseld.

De dag dat de helft er op zit.

Vandaag veel aan de muur gewerkt, afkrabben van overtollig cement. Uitzetten van het toilet gebouw en de septic tank. Een volgende Bos-uy moet geplaatst worden, vanavond komen de bouwers met de uy. Samen met Daniela maken we een cirkelvormig stuk grond vrij. Dan blijkt toch uiteindelijk dat de uy bouwers morgen komen. Suimon is dan gearriveerd met een tweetal toeristen, met hem en Aida nemen we de lopende zaken door, dan vertaalt Suimon het verhaal van het lokale hout probleem. We willen lokaal hout hebben en Aida kent wel iemand die het kan regelen, tenminste ze heeft mijn houtlijst doorgegeven via de telefoon aan de zogenaamde hout boer in Yeti Ogus. Dit was een paar dagen geleden, nu blijkt dat er in de regio een plotselinge houtkap stop door de overheid is ingevoerd. Het korte verhaal; na 12 uur ’s nachts gaan de Kirgizen de bergen in naar de bossen, zij nemen hun geslepen bijlen mee en hakken zoveel om als ze nodig hebben. De overheid heeft nu dus een verbod ingevoerd ook voor de officiële houtboeren. Voor elke boom is er nu ook een document met stempel. Aida heeft misschien nog een lijntje open, wordt vervolgd.

de muur – bovenafwerking

vervoer van hout en Aisat aan het bellen

Vandaag was Independence dag, de werkers hebben vrij, en de jongste dochter van Aida, Malika, is samen met haar neefje Adilette gekomen en blijven een paar dagen. In de ochtend heb ik samen met Daniela (architect uit Zwitserland en vrijwilliger) aan de muur gewerkt, boven afwerking, grote stenen die over de breedte de muur afdekken, veel passen en meten om de stenen zo goed mogelijk aan te laten sluiten.

Vanavond naar het huis van Asylbek en Tomak gelopen om het tien dagen jonge meisje te zien van Tomak, ze heet Atnjet (witte aura), heel klein en helemaal ingewikkeld, als een kokon, alleen het gezichtje is te zien.

Was vandaag aan de muur werken, het is nog verre van af.
En ik heb voor het eerst een duik in het ijskoude water gemaakt, er is vis gevangen en wordt morgen gegeten.

Aida zong een mooi lied over de tijd, het lied wordt gezongen door de scholieren bij de reünie en is gericht aan aan oud scholieren. Je moet niet in het verleden verheerlijken maar elke dag dat je leeft en het heden is je leven.

Zo ging de dag ten einde.

We zijn het strand gaan opruimen, wodka flessen en veel plastic. Glas begraven, ijzer kunnen een sculptuur maken en het plastic in de fik. Na de lunch komen de werkers, 3 in totaal. Er wordt onderhandeld, helaas kan ik alleen wat getallen verstaan. Ze doen het! Dan gaan we naar bokonbajev voor armatura (staal voor in het beton), in een achtertuin staan een aantal trucks achter een is een oudere man het afdek zijl van een vrachtwagn aan het repareren. Hij slaat een rond gat in een vierkant alu plaatje en maakt hiermee de versterkte ogen van het zijl. Rond om liggen bouwmaterialen verspreid. Ook armatura, alleen niet in de juiste maat. We kunnen wel wat hout voor de bekisting mee krijgen. De oplossing voor de armtura wordt gevonden in het te bestellen in Bisjkek en te laten lever door een maschrutka, sprinter busje waar samen met de armatura ook passagiers worden vervoerd naar de bestemming.
Om het bouw begin te vieren kopen we 1,5 liter flessen bier en noten.

De muur wordt toch wel goed, heb een paar proeven gedaan met een dunne laag leem op het cement te smeren, het cement zelf heeft een lelijke grijze kleur.

Staketnik om het compost zonnescherm gevlochten, dit om de broeiende hoop van extra schaduw te voorzien en als windvanger te dienen.

Nu is het voor het eerst echt gaan regen, kijken hoe de stoffige bodem daar op reageert. Na de regen moet je op zoek naar seul jeilan (regenwormen), ik ga met Oroz op zoek, we rijden met de golf naar Asylbek de yurten bouwer en paardenrace fanaat. Hij heeft een appelboomgaard midden tussen de zand heuvels. Een oase waar opeens van alles groeit. We halen er wormen en zwarte aarde. Tegen de avond hebben we de compost-shet gereed voor gebruik. De eerste groenten resten worden gedeponeerd.

Te veel beton, werd van ochtend wakker door schraap geluiden. Ze waren het beton aan het weg schrapen . Achter de rechte betonnen muur zaten de stenen verborgen.

De komposthoop constructie is bijna klaar.
Tot van ochtend was er dus een Amerikaanse biologe haar chauffeur en begeleider, Azat, Wist in zijn dorp iemand die wormen gebruikt ook voor kompost.